Oeuvre

De in september 2005 begonnen inventarisatie van het werk van Jaap Kaal, dat zich behalve in de nalatenschap vooral in particuliere collecties bevindt, werd in de zomer van 2008 afgerond. Voor het eerst was het toen mogelijk, het gehele oeuvre te overzien en artistieke ontwikkelingen waar te nemen die eerder niet waren opgemerkt.

Tot nu toe (oktober 2009) konden ongeveer 325 werken worden getraceerd. Hoewel er hopelijk nog onbekende werken boven water zullen komen, staat toch al wel vast dat het oeuvre relatief beperkt van omvang is. Dat is ook niet verwonderlijk, want Jaap Kaal heeft alleen de laatste vijftien jaar van zijn leven als vrij kunstenaar gewerkt. Daarnaast speelt zeker een rol dat hij doorgaans langdurig met een schilderij bezig was.

Binnen Kaals oeuvre zijn landschappen het sterkst vertegenwoordigd. Portretten komen op de tweede plaats, het aantal stillevens is relatief klein. Zijn werk heeft een volstrekt eigen artistieke signatuur door een radicale soberheid inzake vorm en kleur, een gerichtheid op het constructieve in plaats van op het pittoreske en een verstilde expressiviteit. Jaap Kaal wil “het voor hem betekenisvolle uit de buitenwereld puren en vereenvoudigend vatbaar maken. Zo is zijn schilderen een soort mediteren en zijn doeken zijn particuliere iconen” (Dolf Welling, Rotterdams Nieuwsblad, 21/9/1956).

Het is hoog tijd dat het werk van Jaap Kaal uit zijn sluimerend bestaan wordt gewekt en als bijzondere exponent van het Noord-Hollandse expressionisme wordt onderkend.